Όταν το Σύνταγμα, η κορωνίδα του νομικού μας πλαισίου, μπάζει νερά …
Σε μια κοινωνία όπου πλήττεται η δικαιοσύνη υπάρχει βαθιά κρίση δημοκρατίας. Στην Ελλάδα το αφήγημα της “διάκρισης των εξουσιών” και της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης είναι μια ουτοπία, η οποία αποδεικνύεται μέσα από τα δημόσια πράγματα. Οι πολίτες βλέπουν καθημερινά ότι αδικούνται μέσα από την επιβολή άδικων νόμων, οι οποίοι επιβάλλονται με αυστηρότητα στους ασθενέστερους, ενώ την ίδια στιγμή οι πολιτικοί και οι ισχυροί που διαπλέκονται μαζί τους μένουν στο απυρόβλητο.
Τρανταχτό παράδειγμα των τελευταίων ημερών είναι η μαζική απαίτηση από τους πολίτες για την απόδοση ευθυνών προς τους υπαίτιους της τραγωδίας των Τεμπών. Από τη μια μεριά είδαμε την καθολική κινητοποίηση του κόσμου σε διαδηλώσεις έναν χρόνο μετά την τραγωδία, ενώ λίγες ημέρες πριν η εξεταστική επιτροπή που συστάθηκε από την Βουλή έκλεισε εσπευσμένα, αφού επιχειρήθηκε επί ενός τριμήνου μέσω αυτής η παραπλάνηση και η συγκάλυψη, αφήνοντας στην κοινή γνώμη μόνο αναπάντητα ερωτηματικά.
Σύμφωνα με το Σύνταγμά μας και τον νόμο “περί ευθύνης υπουργών”, η όποια ποινική δίωξη σε βάρος πολιτικών προσώπων τίθεται σε ισχύ μόνο αν κινηθεί η διαδικασία από τη Βουλή. Έτσι λοιπόν ο υπουργός μεταφορών Κώστας Καραμανλής, που είναι ο καθ΄ ύλην υπεύθυνος να λογοδοτήσει για την εγκληματική παράλειψη ηλεκτρονικών συστημάτων πρόληψης και ασφάλειας ατυχημάτων στους ελληνικούς σιδηροδρόμους εν έτει 2023, περιορίστηκε να μεταβιβάσει την ευθύνη στον “ανθρώπινο παράγοντα”.
Είναι οξύμωρο ότι στο Σύνταγμά μας, που είναι κορωνίδα του νομικού μας πλαισίου, να περιέχονται μέχρι σήμερα άρθρα, που προστατεύουν τους πραγματικούς υπαίτιους κακουργηματικών πράξεων και παραλείψεων, παρέχοντάς τους ασυλία και οδηγώντας σε διαρκή ατιμωρησία. Χαρακτηριστικά το άρθρο 86 περί ευθύνης υπουργών υπαγορεύει πως :
1. Μόνο η Βουλή έχει την αρμοδιότητα να ασκεί δίωξη κατά όσων διατελούν ή διετέλεσαν μέλη της Κυβέρνησης ή Υφυπουργοί για ποινικά αδικήματα που τέλεσαν κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, όπως νόμος ορίζει. Απαγορεύεται η θέσπιση ιδιώνυμων υπουργικών αδικημάτων.
2. Δίωξη, ανάκριση, προανάκριση ή προκαταρκτική εξέταση κατά των προσώπων και για τα αδικήματα που αναφέρονται στην παράγραφο 1 δεν επιτρέπεται χωρίς προηγούμενη απόφαση της Βουλής κατά την παράγραφο 3.
Αν στο πλαίσιο άλλης ανάκρισης, προανάκρισης, προκαταρκτικής εξέτασης ή διοικητικής εξέτασης προκύψουν στοιχεία, τα οποία σχετίζονται με τα πρόσωπα και τα αδικήματα της προηγούμενης παραγράφου, αυτά διαβιβάζονται αμελλητί στη Βουλή από αυτόν που ενεργεί την ανάκριση, προανάκριση ή εξέταση.
3. Πρόταση άσκησης δίωξης υποβάλλεται από τριάντα τουλάχιστον βουλευτές. Η Βουλή, με απόφασή της που λαμβάνεται με την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών, συγκροτεί ειδική κοινοβουλευτική επιτροπή για τη διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης, διαφορετικά, η πρόταση απορρίπτεται ως προδήλως αβάσιμη. Το πόρισμα της επιτροπής του προηγούμενου εδαφίου εισάγεται στην Ολομέλεια της Βουλής, η οποία αποφασίζει για την άσκηση ή μη δίωξης.
Η σχετική απόφαση λαμβάνεται με την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών. Με τη διαδικασία και την πλειοψηφία του πρώτου εδαφίου της παραγράφου αυτής η Βουλή μπορεί οποτεδήποτε να ανακαλεί την απόφασή της ή να αναστέλλει τη δίωξη, την προδικασία ή την κύρια διαδικασία.
Επίσης, το Ειδικό Δικαστήριο που συστήνεται αν και εφόσον κριθεί από τη Βουλή, συγκροτείται από έξι μέλη του Συμβουλίου της Επικρατείας και επτά μέλη του Αρείου Πάγου που κληρώνονται από τον Πρόεδρο της Βουλής. Πρόεδρος ορίζεται ο ανώτερος σε βαθμό και μεταξύ ισόβαθμων ο αρχαιότερος από τα μέλη του Αρείου Πάγου (βλ. άρθρο 12 του νόμου 3126/2003 ). Δεδομένου όμως, ότι σύμφωνα με το άρθρο 90 παρ. 5 του Συντάγματος, οι ανωτέρω δικαστικοί λειτουργοί διορίζονται μετά από πρόταση του υπουργικού συμβουλίου της εκάστοτε κυβέρνησης, διαπιστώνουμε πως δεν υπάρχει καμία ελπίδα απόδοσης δικαιοσύνης κάτω από αυτές τις συνθήκες.
Οι πολίτες, που είναι πεπεισμένοι ότι το Σύνταγμά μας προασπίζεται το δίκαιο των ανθρώπων και όσοι ακόμη θεωρούν πως η θεά Θέμιδα είναι όντως τυφλή και κρίνει αδιακρίτως και με ισονομία τους πάντες και τα πάντα, θα πρέπει να διαπιστώσουν ιδίοις όμμασι το πρόβλημα …
Είναι βέβαια οξύμωρο, πως η αναπαράσταση της θεάς με τα μάτια δεμένα αποδίδεται μόλις στον Μεσαίωνα του 16ου αιώνα, μια εποχή όπου στην Ευρώπη επικρατούσε ο δογματισμός, όπου η δικαιοσύνη και η δημοκρατία ήταν έννοιες απαγορευμένες και την δικαστική εξουσία την ασκούσε η Εκκλησία. Στις μέρες μας, παρότι θεωρητικά έχει μεσολαβήσει κάποια πρόοδος σε υλικοτεχνικό επίπεδο, εντούτοις σε ό,τι αφορά το μέρος των Αξιών και των Αρχών (άυλο, πολιτισμικό), επικρατεί ο σκοταδισμός και η οπισθοδρόμηση.
Οι πάμπολλες αναθεωρήσεις του Συντάγματος που έχουν γίνει μέχρι σήμερα, δεν έχουν απειλήσει την αλλότρια, αόρατη εξουσία που κινεί τα νήματα στην Ελλάς κι έτσι αυτή εξακολουθεί να υπονομεύει την ισονομία και την δικαιοσύνη, προκαλώντας άδικο σε γενεές και γενεές Ελλήνων. Ωριμάζει ο καιρός που οι πολίτες θα απαιτήσουν να δημιουργηθεί ένα πραγματικά ανεξάρτητο δικαστικό σώμα, το οποίο θα απονέμει δικαιωσύνη διανεμητικά, διορθωτικά και με αμοιβαιότητα του δικαίου, όπου θα προστατεύεται το δίκαιο του πολίτη, αλλά και ο πολίτης θα υπερασπίζεται την δικαιωσύνη, έχοντας επίγνωση πως μέσω αυτής διασφαλίζεται η πραγματική δημοκρατία, μακριά από κόμματα.
Ευαγγελία Γιαδανού
