Κι όμως, δεν ακούσαμε τίποτα σχετικά με αυτό από επίσημα ελληνικά χείλη …
«Ένα πλοίο που σώζεται άθικτο από τον “Κλασικό” κόσμο, που βρίσκεται σε βάθος δύο χιλιομέτρων κάτω από το νερό, είναι κάτι που δεν θα πίστευα ποτέ ότι είναι δυνατό. Αυτό θα αλλάξει την κατανόησή μας για τη ναυπηγική και τη ναυτιλία στον αρχαίο κόσμο» δήλωσε ο Καθηγητής John Adams του Πανεπιστημίου του Σαουθάμπτον, ο κύριος ερευνητής του προγράμματος Αρχαιολογίας της Μαύρης θάλασσας με την επωνυμία Black Sea Maritime Archaeology Project – Black Sea MAP) (πηγή).
Η ερευνητική ομάδα που αποτελείται από Βρετανούς και Βουλγάρους, ξεκίνησε την τριετή αποστολή της με σκοπό να μελετήσει τις προϊστορικές αλλαγές της στάθμης της θάλασσας στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας, αλλά γρήγορα επεκτάθηκε για να συμπεριλάβει το κυνήγι ναυαγίων, με πάνω από 60 αρχαία ναυάγια που βρέθηκαν μέχρι στιγμής.
Τον Οκτώβριο του 2018 ανακάλυψε το αρχαιότερο ναυάγιο, που έχει ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα στον κόσμο, το οποίο είναι ένα σχεδόν άθιχτο αρχαίο ελληνικό ιστιοφόρο, που με βάση την μέθοδο χρονολόγησης του ραδιενεργού άνθρακα, χρονολογείται από το 400 π.κ.χ., που σημαίνει ότι το ναυάγιο είναι ηλικίας άνω των 2.400 ετών.
Το ξύλινο σκάφος διατηρείται αρκετά καλά, επειδή βρισκόταν κάτω από την επιφάνεια της Μαύρης Θάλασσας σε βάθος περίπου 2 χιλιομέτρων, όπου η έλλειψη οξυγόνου επέτρεψε στο οργανικό υλικό να παραμείνει ανέπαφο για χιλιάδες χρόνια, χωρίς σχεδόν καμία αποσύνθεση. Το κατάρτι, το πηδάλιο και οι πάγκοι κωπηλασίας ήταν ακόμα καθαρά ορατά σε σχεδόν παρθένα κατάσταση, δεδομένου ότι βρισκόταν εκεί για χιλιετίες και το ναυάγιο μόλις προεξείχε από τον πυθμένα της Μαύρης Θάλασσας. Ακόμη και το περιεχόμενο του ναυαγίου, δηλαδή το εμπόρευμά του παραμένει άθικτο.
Το εύρημα, που ονομάζεται και “πλοίο του Οδυσσέα”, είναι μοναδικό για το είδος και την ηλικία του στην σύγχρονη εποχή, κάτι που έχει τεράστια αξία για να αντιληφθούμε την μακρόχρονη παράδοση του Έλληνα στην ποντοπόρο ναυτιλία. Η Ελλάς άλλωστε είναι μια χώρα που η ιστορία της και ο πολιτισμός της είναι συνδεδεμένα άρρηκτα με τη θάλασσα.
Αξιοσημείωτη είναι και η ομοιότητα που παρουσιάζει το σκάφος, με ένα πλοίο που απεικονίζεται σε ένα διάσημο κομμάτι ελληνικής κεραμικής, το οποίο βρίσκεται σήμερα στο Βρετανικό Μουσείο και ονομάζεται “Βάζο της Σειρήνας”, που δείχνει τον Οδυσσέα, τον ήρωα του επικού ποιήματος του Ομήρου, δεμένο στον ιστό του πλοίου για να προστατευτεί από τις Σειρήνες.
Το αγγείο χρονολογείται από το 480 π.Χ. και το ναυάγιο επιβεβαιώνει την αναπαράστασή του για τη ναυτική αρχιτεκτονική εκείνης της εποχής – μονό κατάρτι προς τα εμπρός, ψηλό προπύργιο, σταθμοί κωπηλασίας στο μέσο του σκάφους και μια λεπτή, ανυψωμένη πρύμνη, με μήκος 23 cm ή 75 πόδια. Το ελληνικό πλοίο κατασκευάστηκε περίπου 100 χρόνια μετά την κατασκευή του βάζου της Σειρήνας.
Εκτός από το βρετανικό Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον, στην έρευνα συμμετείχαν ακόμη το Βουλγαρικό Ινστιτούτο Αρχαιολογίας και το Βουλγαρικό Κέντρο Υποβρύχιας Αρχαιολογίας. Άλλα ιδρύματα που συμμετείχαν είναι το Πανεπιστήμιο Södertörn της Σουηδίας, το Πανεπιστήμιο του Κονέκτικατ, το Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών και η MMT, η εταιρεία πίσω από το «Surveyor Interceptor», του θαλασσίου ερευνητικού οχήματος που χρησιμοποιήθηκε.
Ακολουθεί το συγκλονιστικό βίντεο που δείχνει την στιγμή που ο καθ. Τζων Άνταμς και η ομάδα του πραγματοποίησαν την τεράστια αυτή ιστορική ανακάλυψη !
